Elise van Hoek
Manager Onderzoek & Beleid
31 januari 2019
Als ik mensen vertel dat ik me met de mogelijke gevolgen van kiembaanmodificatie bezighoud, dan zie ik vaak één groot vraagteken in de ogen van mijn gesprekspartner. Begrijpelijk, want het is geen alledaags onderwerp. Maar dat gaat het wél worden. We staan namelijk aan de vooravond van grote ontwikkelingen in de gentechnologie. Hiermee wordt het in de toekomst misschien wel mogelijk om bepaalde genetische ziekten te behandelen of zelfs te voorkomen. Geweldig, of toch niet?
Ongetwijfeld herinnert u zich het bericht over de eerste gentechbaby’s, die eind vorig jaar in China werden geboren. De Chinese onderzoeker He Jiankui had het DNA van twee baby’s gemanipuleerd. De wetenschap stond – terecht – op haar achterste benen. He Jiankui gebruikte de CRISPR/Cas9 technologie, een knip-en-plak techniek waarmee je relatief eenvoudig stukjes DNA kunt verwijderen of aanpassen. Bij deze genetische modificatie techniek zijn veel (ethische) kanttekeningen te plaatsen. Wie bepaalt er bijvoorbeeld welke aandoeningen ernstig genoeg zijn om te verwijderen? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de manier waarop we aankijken tegen mensen met beperkingen? En wat als er door het geknutsel met DNA fouten worden doorgegeven aan toekomstige generaties?
Grofweg zijn er twee manieren waarop CRISPR/Cas9 kan worden ingezet: je kunt de techniek gebruiken om mensen béter te maken, of om bétere mensen te maken. Waar ligt voor u de grens? Zou u uw genen laten aanpassen om een ziekte te behandelen? Het DNA van een embryo genetisch zo willen modificeren zodat uw kind niet belast zal zijn met een erfelijke aandoening? Of het DNA van uw embryo genetisch willen aanpassen zodat uw kind intelligenter of sportiever is, blauwe ogen heeft en blond haar? Wellicht is het in de toekomst mogelijk met dezelfde techniek.
Veel mensen weten niet dat er eerst speciaal embryo’s gekweekt moeten worden voor onderzoek, voordat bovenstaande techniek op een veilige manier bij mensen kan worden toegepast. Al die duizenden gekweekte embryo’s worden echter wel weer vernietigd. Maakt dat voor u verschil? Hoe belangrijk en fundamenteel is voor u de beschermwaardigheid van het door God gegeven prille leven?
Op dit moment is het in Nederland nog niet mogelijk om speciaal embryo’s te ‘kweken’ voor onderzoek, maar er is een enorme lobby gaande om het verbod op ‘embryokweek’ los te laten. We hebben als samenleving – en in het bijzonder als christenen – een grote verantwoordelijkheid voor de bescherming van het prille leven. We hebben ook een verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties die mogelijk te maken zullen krijgen met de gevolgen en de (ongewenste) bijeffecten van genetisch ingrijpen. Het is belangrijk dat het debat hierover uitgebreid wordt gevoerd. Omdat wij deel uitmaken van de maatschappij, zijn wij ook verantwoordelijk voor de uitkomst. Hoe vult u die verantwoordelijkheid in?
Meer weten over dit onderwerp? Bezoek de thema-pagina over embryo-onderzoek en kiembaanmodificatie.
