Elise van Hoek
Manager Onderzoek & Beleid
31 januari 2020
Ook met zorgvuldige stapjes kun je moreel foute keuzes maken. En daarom is het argument dat we elke stap in Embryowetgeving met embryo’s ‘zorgvuldig’ zetten, een wassen neus. Nieuwe technische mogelijkheden zorgen voor schuivende grenzen en pragmatische toepassingen. Fundamentele vragen komen nauwelijks aan bod.
De laatste wijziging van de Embryowet is er zo één. Om de geboorte van een meisje met erfelijke eierstok- of borstkanker, of een jongetje met een ernstige oogaandoening te voorkomen, mogen hun ouders selecteren op geslacht. Deze twee specifieke ziektes komen expliciet in de wet, besloot de Tweede Kamer. Nieuwe ziektes doemen echter al weer op aan de horizon. Autisme openbaart zich toch ook vaker bij jongens?
Welke grenzen trekken we eigenlijk?
Selectie aan de poort van het leven is groeiende. Zwangere moeders krijgen een NIP-test aangeboden en een 20-weken echo. Staatssecretaris Blokhuis besloot ook tot een 13 wekenecho. Een kindje met Down, met een hartafwijking of een open ruggetje, een meer of minder ernstige erfelijke aandoening: veel komt al aan het licht door de beelden van de echo of bloedtest in het laboratorium. Jaarlijks leidt dat tot ruim duizend afgebroken zwangerschappen. Deze kinderen waren gewenst, maar een test liet hun toekomstperspectief kantelen zodat hun ouders besloten dat het beter was dat ze niet geboren werden.
Welke grenzen trekken we eigenlijk? Of een kindje een vroege dood zal sterven? Of hij veel pijn of ongemak zal lijden? Of zij nooit zelfstandig haar leven kan leiden? Of er op 40-jarige leeftijd een ernstige ziekte openbaar komt? En wat zegt de selectie van het ene leven dat we elimineren over de waarde van het ándere leven met dezelfde aandoening, dat wel wordt geboren? Blijven we onverminderd investeren in diagnostiek en behandeling of is vernietigen de weg van de minste weerstand die uiteindelijk wint?
De waarde van het leven op het spel gezet
De ernst van de keuzes en beslissingen die we maken over de Embryowet, moet op ieders netvlies komen. Kleine stapjes, onttrokken aan het oog in een laboratorium, kunnen grote gevolgen hebben voor de mensheid. Ook van het verleden leren we dat selectie en uitsluiting gevaarlijke principes zijn met grote gevolgen. Niet alleen voor de kinderen die het treft, maar voor de hele samenleving.
