Er is de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor vaccinatie. We denken misschien al snel aan het coronavaccin, maar we hebben ook het gewone Rijksvaccinatieprogramma. Voor veel mensen is vaccinatie een vanzelfsprekende keuze. Toch geldt dit niet voor iedereen. Er zijn ook mensen die moeite hebben met vaccineren. Soms is er twijfel over de betrouwbaarheid en veiligheid van vaccins. Voor christenen kan het een vraag zijn of vaccinatie niet een gebrek aan vertrouwen op God is. Vaak worden deze argumenten door elkaar heen gebruikt. Op deze pagina geven we meer informatie over vaccinatie en het maken van een goede afweging die bij uw levensvisie past.
In het kort
[Tekst loopt door onder de afbeelding]
Astrid Bokhorst
Medewerker Advies & Toerusting
Ali van Dijk
Medewerker Advies & Toerusting
Rineke Heij
Medewerker Advies & Toerusting
Susanne Postma
Medewerker Advies & Toerusting
Een vaccinatie prikkelt het afweersysteem zonder dat we de betreffende ziekte krijgen. Met een injectie worden (delen van) dode of verzwakte bacteriën of virussen ingespoten. Het lichaam reageert hierop met een afweerreactie. Dit zorgt ervoor dat je weerstand opbouwt tegen de bacteriën of virussen waarvoor het vaccin bedoeld is. Als je vervolgens met deze ziekteverwekkers in aanraking komt, is de kans (veel) kleiner dat je besmet of ziek wordt.
In Nederland worden (jonge) kinderen gevaccineerd via het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Zo wil de overheid infectieziekten bestrijden. Denk bijvoorbeeld aan difterie, polio, mazelen, kinkhoest en de pneumokokkenziekte. In 2019 liet ruim 90 procent van de ouders hun kind vaccineren volgens het RVP.* In 2021 en 2022 was er sprake van afname van de vaccinatiegraad. Mogelijk omdat jonge ouders minder positief over vaccinatie zijn gaan denken.** De vaccinaties die in het RVP zijn opgenomen, voldoen aan strenge eisen. Een vaccin moet in ieder geval veilig en effectief zijn en het doel bereiken.***
Hier kunt u de ‘route’ van het Rijksvaccinatieprogramma zien. Wel of niet vaccineren tegen HPV? Lees meer over de HPV-vaccinatie.
* Bron: klik hier
** Bron: Zorgen om dalende vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma | Rijksvaccinatieprogramma.nl
*** Zie voor de hele lijst met criteria het document “Het individuele, collectieve en publieke belang van vaccinatie”, tabel 2, pagina 52.
Vaccinatie is bedoeld om op een veilige manier afweer op te bouwen tegen schadelijke infectieziekten. Vaccinatieprogramma’s zijn er ook op gericht om verspreiding van de ziekte binnen een grotere groep te beperken. Op het moment dat veel mensen zijn gevaccineerd tegen een bepaalde infectieziekte, kan de ziekte zich minder goed verspreiden. Dit wordt groepsimmuniteit genoemd. Deze groepsimmuniteit beschermt daarnaast mensen die om allerlei redenen extra kwetsbaar zijn. Bijvoorbeeld kleine baby’s die nog niet gevaccineerd kunnen worden, of mensen die vanwege een kwetsbare gezondheid extra risico lopen op een ernstig ziekteverloop. Ook kunnen vaccinaties in tijden van een epidemie of pandemie bijdragen aan het voorkomen van een overbelasting van de zorg.
Nee, zowel deelnemen aan het RVP als gebruik maken van andere inentingen is niet verplicht. Ook zijn er geen kosten aan verbonden. De Rijksoverheid biedt vaccinaties gratis aan, omdat ze het belangrijk vindt dat er zoveel mogelijk mensen worden gevaccineerd. Op het consultatiebureau zal een jeugdarts of verpleegkundige dit onderwerp met u bespreken. Naast dat u feitelijke informatie krijgt over vaccinatie, kunt u dan ook uw eigen vragen bespreekbaar maken. U kunt ook een speciaal vaccinatieconsult met een jeugdarts aanvragen. U bent altijd vrij om uw eigen afwegingen te maken. Bij vragen over vaccinatie buiten het RVP kunt u ook terecht bij de GGD en/of uw huisarts.
De NPV staat voor een vrije, weloverwogen keuze rondom vaccinatie. Steeds meer landen kiezen voor een strenger vaccinatiebeleid (bijvoorbeeld een vaccinatieplicht voor bepaalde vaccinaties), omdat minder mensen zich laten vaccineren. In Nederland is er geen vaccinatieplicht, ook omdat veel mensen zich nog vrijwillig laten vaccineren. Wat de NPV betreft blijft dat zo. Het is de plicht van de overheid om de volksgezondheid te beschermen, maar er zijn wel grenzen. Een vaccinatieplicht is heel ingrijpend omdat dit te maken heeft met grondrechten. Het is een inbreuk op de lichamelijke integriteit (je mag niet zonder toestemming of goede reden aan iemands lichaam komen). Daarnaast kan het mensen die om religieuze redenen niet willen vaccineren in gewetensnood brengen. De overheid moet daar ver vandaan blijven. Tegelijkertijd is het belangrijk om als individu ook na te denken over de eigen verantwoordelijkheid voor de samenleving als geheel. De Bijbel maakt duidelijk dat we geroepen zijn om voor elkaar te zorgen: “Heb uw naaste lief als uzelf” (Leviticus 19:18 en Mattheüs 22:39). God vraagt van ons het leven te beschermen en onze naasten lief te hebben. Tot die zorg worden we allemaal geroepen. Hoe verhoudt zich de verantwoordelijkheid ten opzichte van jezelf en God zich tot de verantwoordelijkheid die je hebt voor een ander? Wel of niet vaccineren is en blijft een persoonlijke keuze. Ondertussen raakt onze keuze ook aan het belang en welzijn van anderen.
De NPV-Advieslijn krijgt regelmatig vragen over vaccinatie. Vaak hebben deze vragen te maken met de relatie tot de voorzienigheid van God, het vertrouwen op God en de eigen verantwoordelijkheid van de mens. Een christen leeft in het besef dat ziekte en gezondheid niet toevallig zijn, maar in Gods hand liggen. Hij geeft het goede en laat het kwade toe. Dit betekent dat ziekte niet zomaar een ‘probleem’ is wat voorkomen kan worden door een ‘prikje’, maar ons confronteert met de breekbaarheid en eindigheid van het leven.
In het licht van Gods voorzienigheid maken christenen verschillende keuzes rondom vaccinatie. De een durft zich niet te laten vaccineren uit ontzag voor Gods Vaderlijke zorg. De ander ziet in vaccinatie een geoorloofde voorzorgsmaatregel, waar dankbaar gebruik van mag worden gemaakt. Deze verschillen maken duidelijk dat het belangrijk is om goed over vaccinatie na te denken. In ieder geval kan vaccineren nooit in de plaats komen van het vertrouwen op God. Uiteindelijk is elk middel en elke voorzorgsmaatregel afhankelijk van Zijn zegen. Dat geldt ook voor vaccinatie.
Soms is er twijfel over het gebruik van foetale cellijnen in de ontwikkeling en productie van vaccins. De NPV pleit voor ontwikkeling en gebruik van vaccins waar geen foetale cellijnen voor gebruikt zijn. Als er weefsel wordt gebruikt dat afkomstig is van geaborteerde foetussen, gaat het meestal om cellijnen die in het verleden zijn ontwikkeld uit een foetus. Lees meer op de themapagina over dit onderwerp of in hoofdstuk 4 van de vaccinatiebrochure.
In 2021 ontwikkelde de NPV een brochure over vaccinatie. Met deze brochure biedt de NPV u handvatten om na te denken over het thema vaccinatie. We zetten de belangrijkste argumenten rondom vaccinatie voor u op een rij. De woorden ‘voorzienigheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid’ zijn de rode draad in deze brochure.
Onderstaande vragen worden onder andere behandeld:
Voor deze vragen kunt u contact opnemen met de NPV-Advieslijn, zo nodig 24 uur per dag, 7 dagen per week.
NPV-Advieslijn
02 augustus 2023
In november zijn er nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer. Wat de NPV betreft laten de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s zien dat zij kiezen voor de zorg voor en de beschermwaardigheid van het leven. In een brief aan de partijen heeft de NPV daarvoor aandachtspunten meegegeven.
De NPV is er om u van goede informatie te voorzien. Wilt u ons helpen om daar ook in de toekomst mee door te kunnen gaan?
