24 februari 2017
In 2016 stierven 32.500 mensen thuis met sedatie, 14.000 mensen meer dan vijf jaar geleden. Het totale aantal mensen dat sterft met palliatieve sedatie is nog groter. Onduidelijk is hoe vaak het in ziekenhuizen en verpleeghuizen plaatsvindt. Maar wat zegt de stijging van sedatie thuis nu? Ook al komen er steeds meer ouderen, en overlijden er de afgelopen jaren meer mensen, die stijging verklaart nog niet het gestegen gebruik van sedatie.
Of je het omvangrijke gebruik van palliatieve sedatie moet zien als over-behandeling (= te veel behandelen), is een lastige vraag. Als het lijden van patiënten in de laatste levensfase daardoor afneemt, is het niet snel over-behandeling. Maar het te gemakkelijk wegnemen van lijden door medische behandeling kan ook wijzen op maatschappelijke ontwikkelingen, zoals een toenemende moeite in de omgang met lijden. Daarnaast wordt ook vaker op de dokter een beroep gedaan bij niet-medische soorten van ongemak. Denk aan eenzaamheid of zingevingsvragen. Soms komt het voor dat mensen zelf of hun familieleden het moeilijk vinden om het sterven van een geliefde bewust mee te maken. Daarom vragen familieleden soms om sedatie. Ook kunnen oorzaken van ernstige klachten onvoldoende worden herkend. Waarom is iemand bijvoorbeeld extreem angstig? Is de eerste oplossing dan sedatie of is begeleiding door een geestelijk verzorger nog een mogelijkheid? Is een arts in staat en bereid om naar die oorzaken te zoeken en is er de bereidheid om alternatieve middelen te zoeken? Soms wordt sedatie in combinatie met het stoppen met eten en drinken gebruikt als alternatief voor euthanasie. In dat geval overlijdt iemand door uitdroging waarbij de bijkomende verschijnselen niet meer bewust worden beleefd door de sedatie. Het is helder dat deze toepassing niet juist is en ook niet zo is bedoeld. Voor iedereen rond het ziekbed, de patient, de familie, de dokter, moet duidelijk zijn wat de reden is sedatie in te zetten. Reden te meer om het gestegen gebruik van sedatie rond het sterfbed goed in de gaten te houden!
