30 januari 2020
Naar schatting heeft 0,18% van alle 55-plussers een wens tot levensbeëindiging, zonder dat zij ernstig ziek zijn. Dat komt neer op iets meer dan 10.000 mensen. Ruim een derde van deze groep zou graag hulp bij zelfdoding krijgen. Twee derde heeft de voorkeur om het leven zelf te beëindigen. Dit blijkt uit het PERSPECTIEF-onderzoek dat onder leiding van dr. Els van Wijngaarden is uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek en het Julius Centrum van het UMC Utrecht in opdracht van het ministerie van VWS en gefinancierd door ZonMw.
De NPV is blij dat de roep om hulp bij zelfdoding inzichtelijk gemaakt is. “Deze uitkomst is geheel in lijn met het rapport van de commissie Schnabel uit 2016. Ook zij concludeerde dat de groep mensen die ‘lijden aan het leven’, waarschijnlijk klein is”, reageert NPV-directeur Diederik van Dijk. “Het wordt tijd dat we dit rapport uit de bureaula halen en serieus nemen. Zowel in de adviezen om de problematiek te bestrijden, als in de conclusie dat wetgeving bij ‘voltooid leven’ niet te realiseren is. De eenzijdige lobby richting de dood getuigt niet van respect en waardering voor de ouderdom.”
Sleutels voor verandering
Tegelijk blijkt uit dit PERSPECTIEF-onderzoek dat de doodswens bij mensen die niet ernstig ziek zijn, niet alleen voorkomt onder ouderen. Ook vrouwen zijn oververtegenwoordigd (67%). De groep met een actieve doodswens én een wens tot levensbeëindiging bestaat voor een relatief groot gedeelte uit laagopgeleiden (44%) en mensen afkomstig uit de lagere sociale klassen (53%). Een flink deel (28%) zegt al het hele leven een doodswens te hebben. “Het ideaal van de autonome en zelf beschikkende ouderen, die zelfbewust zijn eigen dood wil kiezen, gaat dus mank. Dit mag de media zich ook aanrekenen met haar eenzijdige belichting in programma’s”, aldus Van Dijk.
Factoren die volgens de ouderen hun doodswens versterken, zijn piekeren, ziekten, geestelijke en lichamelijke aftakeling, eenzaamheid, afhankelijkheid van anderen, het gevoel anderen tot last te zijn, financiële zorgen, angst om (nog meer) afhankelijk te worden en angst om (nog een keer) te vallen. Zaken die de wens om te leven versterken, zijn volgens de ouderen woonplezier, onafhankelijkheid en het ervaren van verbinding met anderen. “Dit bevestigt dat we het niet alleen hebben over een zorgprobleem, maar ook over een zingevingsprobleem. Mensen zijn aangelegd op relaties en verbanden. Dat zijn de sleutels voor verandering.”
Bekijk ook onze themapagina over voltooid leven.
